قم محل سکونت بیشتر مراجع تقلید ساکن ایران است. بزرگترین حوزه علمیه در ایران و مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه نیز در این شهر واقع شده است. طلابی از مناطق مختلف ایران و کشورهای دیگر در حوزه علمیه قم تحصیل می‌کنند.
قبرستان شیخان • قبرستان ابوحسین قم • قبرستان وادی‌السلام • قبرستان باغ بهشت • قبرستان نو
از آنجا که پلنگ دره از زیستگاه‌های پلنگ بوده و است، این دره این نام را به خود گرفته است
از این دوره تا زمان شیخ مفید به مکتب حدیثی قم یاد می‌شود. از زمان شیخ مفید حوزه علمیه قم رونق خود را از دست داد تا اینکه در سال ۱۳۰۱ش شیخ عبدالکریم حائری در قم مستقر شد و حوزه علمیه قم در دوره جدید را بنا نهاد. در اوایل دهه بیست شمسی با مستقر شدن آیت‌الله بروجردی در قم حوزه این شهر رونق یافت. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ش تحولاتی ساختاری و کیفی و کمی در حوزه علمیه ایجاد شد.[۸۶] و در این شهر مراکز و مؤسسات متعددی وابسته به حوزه علمیه قم و مراجع تقلید تأسیس شد.
مستوفی، حمدالله بن ابی‌بکر، نزهه القلوب، تحقیق: محمد دبیرسیاقی، قزوین، حدیث امروز، ۱۳۸۱.
یکی از وسیع‌ترین و کهن‌ترین مناطق حفاظت‌شده کشور، پارک ملی کویر است که بخشی از آن در قم قرار دارد. وسعت این منطقه حدود ۶۷۰ هزار هکتار است که بخش اعظمی از آن را پارک ملی و بقیه را منطقه حفاظت‌شده تشکیل می‌دهد.
شاید با شنیدن نام قم اولین چیزی که به ذهن خطور می‌کند مذهبی بودن، کویری و گرم بودن این شهر است؛ اما بهتر است بدانید که این شهر جاذبه‌ها و جاهای دیدنی فراوانی دارد.
امام خمینی (ره) تا زمانی که در قم سکونت داشتند، بسیاری از دیدارهای مردمی، سخنرانی‌ها و جلسات مهم سیاسی را در این مکان انجام می‌دادند.
↑ سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۱۰، ص۴۸۴. ↑ دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۲۸. پانویس ↑ سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۱۰، ص۴۸۴. ↑ سایت سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، استان قم ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ۵۷، ص۲۱۶. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ص۵۷، ص۲۱۴. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۷، ص۲۱۲. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ص۵۷، ص۲۱۴. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ص۵۷، ص۲۱۵. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ص۵۷، ص۲۱۴. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۷، ص۲۱۳. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۷، ص۲۲۸. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۷، ۲۰۱-۲۲۱. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ۵۷، ص۲۱۶. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۷، ص۲۱۶. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ۵۷، ص۲۱۶. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۷، ص۲۱۸. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ۵۷، ص۲۱۶. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ص۵۷، ص۲۱۴. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ۵۷، ص۲۱۳. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۷، ص۲۱۴. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۷، ص۲۱۱. ↑ ابن فقیه، البلدان، ۱۴۱۶ق، ص۵۳۱. ↑ سفرنامه شاردن ↑ جغرافیای تاریخی، ۱۳۸۳ش، ص۲۳۳-۲۴۲. ↑ ایران از آغاز تا انجام، ص۷؛ باستان‌شناسی ایران باستان، ص۱۲۴. ↑ بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۳۰۴؛ تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۱۴۴؛ غرر اخبار ملک ???? ???? ????? ?????? الفرس، ص۷۰۹؛ ابن اعثم، الفتوح، ج۱، ص۲۸۶-۲۸۸؛ دینوری، الاخبار الطوال، ص۶۷؛ ابن فقیه، البلدان، ۱۴۱۶ق، ص۵۳۱-۵۳۲؛ ابن حمزه، سنی ملوک الارض و الانبیاء، ص۳۵؛ قمی، تاریخ قم، ص۹۱؛ فردوسی، شاهنامه، ج۴، ص۱۲۸؛ مرعشی، تاریخ طبرستان و رویان، ص۴.
مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ـ قم، ج۴،ص۳۳۱. ↑ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۸، ص۱۹. ↑ مدرسی طباطبایی، قم‌نامه، ۱۳۶۴ش، ص۱۴. ↑ مدرسی طباطبایی، قم‌نامه، ۱۳۶۴ش، ص۳۴-۳۷. کاوسی، معماری امامزادگان قم در قرن هشتم، ۱۳۸۴ش، ص۹۹-۱۰۱. ↑ مدرسی طباطبایی، قم‌نامه، ۱۳۶۴ش، ص۳۴. ↑ حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۴، ص۳۹۸. ↑ تاریخ قم، ص۲۸۴-۲۹۰. ↑ قمی، تاریخ قم، ص۲۴۶. ↑ شعبانی، ص۱۳۶. ↑ حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۴، ص۳۹۷-۳۹۸. ↑ حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۴، ص۳۹۷-۳۹۸. ↑ مقدسی، احسن التقاسیم، ۱۴۱۱ق، ص۳۹۸. ↑ مقدسی، احسن التقاسیم، ۱۴۱۱ق، ص۳۹۵. ↑ سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۱۰، ص۴۸۵. ↑ اصطخری، مسالک الممالک، ۲۰۰۴م، ص۲۰۱. ↑ حدود العالم، ۱۴۲۳ق، ص۱۵۲. ↑ سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۱۰، ص۴۸۵؛ قمی، تاریخ قم، ص۲۷۸؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۷، ص۲۲۰. ↑ ???? ????? ?????? رجوع کنید: قمی، تاریخ قم، ۱۳۶۱ش، ص۲۰۸ ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۷، ص۲۱۹. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۷، ص۲۱۹. ↑ قمی، تاریخ قم، ص۲۱۵. ↑ نجاشى، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۱۶. ↑ ناصر الشریعه، تاریخ قم، ص۱۶۸. ↑ تذکرة مشایخ قم، مقدمه مدرسی طباطبایی، ص۷. ↑ تذکره مشایخ قم، ص۱۵-۱۶. ↑ تذکرة مشایخ قم، مقدمه مدرسی طباطبایی، ص۶-۷. ↑ کیهان اندیشه، ش۱۵۲، ص۱۵۳. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ??? ?? ????? ج۵۷، ص۲۲۰. ↑ پیروزفر و آجیلیان، ص۳۵-۳۶. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۷، ص۲۲۱. ↑ ناصرالشریعه، تاریخ قم، ص۱۴۶. ↑ ایمن، اعیان الشیعه، ج۲، ص۴۱.
حضور برخی از اصحاب ائمه و عالمان شیعی در قم را از عوامل گسترش تشیع در این شهر دانستهاند. ابواسحاق قمی، زکریا بن آدم و احمد بن اسحاق از آن جمله‌اند.[نیازمند منبع] ابواسحاق قمی، اولین کسی است که احادیث کوفیان را در قم نشر داده است.[۶۴] احمد بن اسحاق را قافله سالار و شیخ قمیین نامیده‌اند.[۶۵] شیخ ???? ????? صدوق از جمله عالمان شیعی بود که در قم ساکن شد.
سخنرانی تاریخی امام خمینی در سال ۱۳۴۲ که منجر به قیام ۱۵ خرداد شد، در این مدرسه صورت گرفته است.
منبع عکس: خبرگزای میراث آریا و خبرگزاری میزان (عکاس: محمد محسن‌زاده)، خبرگزاری دانشجو (عکاس: حسین یارمحمدی)
مسجد مقدس جمکران، دومین مکان پربازدید و محبوب مسافران و گردشگران پس از حرم فاطمه معصومه (س) است که در قرن چهارم هجری ???? ???? ????? ?????? قمری به دستور حضرت مهدی (عج) و در ۶ کیلومتری شهر قم احداث شده و سالانه پذیرای میلیون‌ها زائر و دلباختگان اهل بیت (ع) است.